İşverenin İşçiyi Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Aykırı Davranış Nedeniyle Derhal Fesih Hakkı

İş hukuku, işçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenlerken karşılıklı hak ve sorumluluklara büyük önem verir. İşçilerin iş sözleşmeleri ile belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmemeleri veya ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranmaları durumunda, işverenin iş sözleşmesini derhal fesih hakkı doğar. Bu yazıda, işverenin bu hakkının yasal temelleri ve hangi durumlarda kullanılabileceği üzerinde duracağız.

Ahlak ve İyiniyet Kuralları Nedir?

İş hukukunda ahlak ve iyiniyet kuralları, hem işveren hem de işçinin çalışma ilişkilerinde karşılıklı olarak dürüst ve saygılı bir şekilde davranmalarını gerektirir. İşçiden, işverenine ve çalışma ortamına zarar vermemesi, dürüstlük kurallarına uygun hareket etmesi beklenir. İş sözleşmesinin feshi ise, işçinin bu kurallara aykırı davranması durumunda mümkün olur.

İşverenin Derhal Fesih Hakkı

4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesi, işverenin iş sözleşmesini derhal feshetme hakkını düzenler. Bu hak, işverenin sağlık sebepleri, işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışları, zorlayıcı sebepler gibi durumlarda iş sözleşmesini anında sona erdirmesini sağlar. Özellikle ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan davranışlar, iş ilişkilerinde ciddi bir güven kaybına neden olabilir ve bu durumda işveren işçiyi derhal işten çıkarabilir.

Derhal Fesih Hakkını Gerektiren Durumlar

İşçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışları birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Kanun, bu davranışları şu başlıklar altında toplamaktadır:

1. İşverenin Yanıltılması: İşçi, işvereni yanıltarak iş sözleşmesini imzalatmışsa veya sözleşmenin esaslı unsurlarında işvereni aldatmışsa, işverenin fesih hakkı doğar.

2. İşveren veya Aile Üyelerine Karşı Hakaret ve Tehdit: İşçi, işverene veya onun aile üyelerine karşı hakaret, tehdit veya şerefine zarar verici davranışlarda bulunursa, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

3. İşyerinde Cinsel Taciz: İşçinin, işyerinde başka bir işçiye cinsel tacizde bulunması derhal fesih hakkı verir.

4. Sataşma ve Madde Kullanımı: İşçinin işverene, işverenin diğer işçilerine sataşması veya işyerine sarhoş gelmesi de fesih sebepleri arasında sayılır.

5. Hırsızlık veya Güven Kötüye Kullanımı: İşçinin, işyerinde hırsızlık yapması veya işverenin güvenini kötüye kullanması fesih sebebidir.

6. İşyerinde Suç İşleme: İşyerinde suç işleyen işçi, yedi günden fazla hapis cezası alması halinde işten çıkarılabilir.

Fesih Hakkının Kullanım Süresi

İşverenin, işçinin bu davranışlarından haberdar olduğu tarihten itibaren altı iş günü içinde fesih hakkını kullanması gerekir. Aksi halde bu hak düşer. Ayrıca, bu tür davranışların öğrenilmesinden itibaren en fazla bir yıl içinde fesih gerçekleştirilmelidir.

Sonuç

İşverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışlar nedeniyle iş sözleşmesini derhal feshetme hakkı, iş ilişkilerinin güven esasına dayandığı bir yapıda önemli bir koruyucu mekanizmadır. İşverenler, işçilerinin işyerine ve çalışma ilişkilerine zarar verecek davranışlar sergilemesi halinde bu haklarını kullanabilirler. Ancak bu hakkın kullanımında belirli süre ve usullere dikkat edilmelidir.